سالانه ۶۰ هزار میلیارد تومان سیگار در ایران دود می شود
گفت و گوی رکنا با دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات به مناسبت "هفته ملی مبارزه با دخانیات"
دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات با بیان این که سالانه ۶۰ هزار میلیارد تومان سیگار در ایران دود می شود، تاکید کرد: سالانه ۴.۵ هزار میلیارد فیلتر سیگار در سطح جهان وارد طبیعت می شود. این در حالی است که ده سال طول می کشد تا هر یک ته سیگار که وارد خاک می شود، جذب شود، اما در طول این مدت، هر یک فیلتر سیگار می تواند ۴ هزار ماده سمی در دل خاک به وجود آورد.
مطابق آمارهای رسمی جمعیت مبارزه با دخانیات، سالانه هشت میلیون نفر در سراسر جهان بر اثر عوارض ناشی از مصرف سیگار می میرند و این در حالی است که هر سال ۱.۲ میلیون غیرسیگاری هم در سراسر دنیا به دلیل قرار گرفتن در معرض دود سیگار جان خود را از دست می دهند که ۶۵ هزار نفر از آنها کودک هستند. متاسفانه در ایران هم سالانه ۶۵ هزار نفر به دلیل عوارض مصرف دخانیات شامل قلیان و سیگار کشته می شوند.
سیگار کشیدن هیچ فایده ای ندارد
به گزارش روابط عمومی جمعیت به نقل از رکنا، افراد سیگاری می گویند که بعد از کشیدن یک نخ سیگار، آرامش پیدا می کنند، این آرامش اما ناشی از مفید بودن سیگار نیست، بلکه به خاطر آن است که ورود نیکوتین به جریان خون، باعث ترشح لحظه ای دوپامین در مغز می شود و برای کوتاه مدت به افراد سیگاری احساس لذت و انرژی می دهد. البته اثر دوپامین تولیدشده سریعا از بین می رود و باعث خستگی و کسل شدن افراد سیگاری می شود. در این شرایط افراد مجددا به همان احساس ناشی از ترشح دوپامین نیاز پیدا می کنند و به همین دلیل، دوباره سیگار می کشند.
نیکوتین در اندازه های کم یک انگیزنده است که باعث افزایش هوشیاری، حافظه و فعالیت می شود، ولی در اندازه های بیشتر به بالا رفتن تپش قلب، فشارخون و کاهش اشتها می انجامد. اما با وجود این که سیگار کشیدن باعث ورود نیکوتین به جریان خون سیگاری ها می شود، سیگار دارای صدها ماده مضر است که کشیدن آن، نه تنها به صورت مستقیم به ریه، قلب، لثه و بسیاری از اندام های دیگر بدن ضربه می زند، بلکه باعث افزایش احتمال ابتلا به انواع سرطان می شود. اما سیگار کشیدن با وجود مضرات فراوان آن، تقریبا هیچ فایده ای ندارد.
این نکته ای است که دکتر محمدرضا مسجدی، دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات در گفت و گو با رکنا روی آن دست گذاشت و اظهار داشت: هیچ مقاله علمی معتبری در سطح جهان برای کشیدن سیگار فایده ای قائل نشده و این در حالی است که هر روز مستندات علمی بیشتری مبنی بر مضرات کشیدن سیگار منتشر می شود. اما متاسفانه شرکت های دخانیات در جهان چند سالی است که با استفاده از یک ترفند مزورانه، به عرضه سیگارهای الکترونیکی روی آورده اند که مضرات آن، اگر از سیگارهای عادی بیشتر نباشد، کمتر نیست.
وی افزود: مصرف سیگارهای الکترونیکی همانند سیگارهای عادی، می تواند ابتلا به انواع سرطان و بیماری های مزمن قلبی و تنفسی را به همراه داشته باشد. بنابراین هیچ توجیهی برای استعمال انواع دخانیات اعم از سیگار، قلیان، سیگار الکترونیکی، سیگار برگ، پیپ و … وجود ندارد، زیرا مصرف دخانیات ضررهای مالی و جسمی زیادی را به مصرف کنندگان مواد دخانی و اطرافیان آنها وارد می کند.
دود شدن حق ۷۶ میلیون برای راضی نگه داشتن ۸ میلیون سیگاری
مسجدی با تاکید بر این که سالانه ۶۰ هزار میلیارد تومان در ایران خرج خریدن سیگار می شود، اظهار داشت: سالانه بیش از دو برابر رقمی که افراد سیگاری برای خریدن سیگار خرج می کنند، دولت از بودجه عمومی کشور برای پرداخت هزینه های درمانی انواع بیماری های مرتبط با کشیدن سیگار شامل سکته قلبی، سکته مغزی، انواع سرطان، بیماری های مزمن تنفسی و دیابت صرف می کند؛ زیرا ۲۰ نوع سرطان و ۵۲ نوع بیماری در جهان در ارتباط با مصرف دخانیات شناسایی شده اند.
دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات ادامه داد: با وجود مضرات فراوان مصرف سیگار، متاسفانه هنوز برخی افراد موافق تولید سیگار در ایران هستند. البته باید توجه داشت که برآورد می شود از ۸۴ میلیون نفر جمعیت ایران، حدود هشت میلیون نفر سیگاری باشند. این یعنی در حالی که عمده جمعیت کشور به مواد غذایی اساسی احتیاج دارند، برخی افراد برای تامین نیاز اقلیت سیگاری حاضر هستند که بهترین زمین های کشاورزی گلستان، مازندران، گیلان، آذربایجان غربی، خوزستان و برخی از استان های دیگر را به تولید توتون و تنباکو اختصاص دهند.
وی در ادامه تاکید کرد: در حالی که ما می توانیم در زمین های تولید توتون و تنباکو به کشت برنج، دانه های روغنی و نهاده های مورد مصرف دام و طیور بپردازیم و به جای سیگار مورد نیاز هشت میلیون نفر، غذای ۸۴ میلیون نفر را تولید کنیم، مافیای سیگار به کشاورزان ایرانی پول زیادی می دهد تا زمین های خود را به کشت توتون و تنباکو اختصاص دهند. این یعنی مدافعان تولید سیگار برای راضی نگه داشتن هشت میلیون سیگاری، حق ۷۶ میلیون نفر دیگر را دود می کنند.
سیگار؛ تنها کالایی که تحریم نیست
دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات با بیان این که سیگار تنها کالایی است که مشمول تحریم قرار ندارد، عنوان کرد: در حالی که ما در بعد از انقلاب تحریم انواع کالاهای اساسی را تجربه کردیم و حتی در سال های اخیر با تحریم واکسن و داروهای مرتبط با کرونا مواجه شدیم، متاسفانه دخانیات تنها کالایی است که تحت تحریم قرار ندارد و حتی در زمان ترامپ هم آمریکا به واردات سیگار به ایران چراغ سبز نشان می داد.
وی در ادامه تاکید کرد: قطعا آمریکایی ها با تحریم نکردن دخانیات به دنبال آن نیستند که جوانان ما توتون و تنباکوی خوب و باکیفیت مصرف کنند، بلکه آنها به دنبال آن هستند که ایرانیان با مصرف سیگار و قلیان به انواع بیماری ها مبتلا شوند تا سلامت نیروی انسانی ایران با مشکل مواجه شود.
سرمایه گذاری کشورهای جنوب خلیج فارس و شرق آسیا در تولید سیگار در ایران
مسجدی با انتقاد از رونق گرفتن صنعت تولید سیگار در ایران در سال های اخیر گفت: در حالی که بسیاری از صنایع کشور در چند سال گذشته ورشکسته شده اند یا ظرفیت تولید آنها به شدت پایین آمده است، در ده سال اخیر، تعداد کارخانجات تولید سیگار و توتون قلیان در ایران از ۶ واحد به ۲۸ واحد افزایش یافته است.
دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات ادامه داد: بیش از نیمی از واحدهای تولید دخانیات در ایران با سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم خارجی راه اندازی شده اند؛ به نحوی که سهامداران بسیاری از کارخانجات تولید سیگار و تنباکو در ایران، از اهالی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس یا شرق آسیا هستند.
وی در ادامه تاکید کرد: متاسفانه شرکت های تولیدکننده دخانیات در ایران به کشاورزان کشورمان مبالغ زیادی را پرداخت می کنند تا زمین های خود را به اراضی کشت توتون و تنباکو تبدیل کنند. این در حالی است که روز به روز سیگار گران تر می شود، اما بخش بسیار اندکی از درآمدهای ناشی از فروش آن به بیت المال می رسد و عمده سود دخانیات به جیب مافیای سیگار می رود.
تنها ۲۰ درصد درآمد فروش سیگار مربوط به اخذ مالیات است
مسجدی با اشاره به تصویب قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات در سال ۱۳۸۵ در ایران گفت: در ماده ۸ این قانون تاکید شده است که دولت باید هر سال از طریق افزایش مالیات بر فروش مواد دخانی، ده درصد قیمت این مواد را افزایش دهد؛ یعنی اگر دولت های گذشته و فعلی به این قانون عمل می کردند و نمایندگان مجلس نیز در ادوار گوناگون بر اجاری این قانون نظارت مناسبی داشتند، امروز قیمت سیگار ۱۶۰ درصد نسبت به سال ۸۵ افزایش پیدا کرده بود.
دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات ادامه داد: مطابق معاهده جهانی کنترل دخانیات که ایران هم در آن عضویت دارد، ۷۰ درصد قیمت سیگار باید به عنوان مالیات اخذ شود، این در حالی است که ما در کشورمان کمتر از ۲۰ درصد درآمد حاصل از فروش سیگار را به مالیات اختصاص می دهیم و به همین دلیل، سازمان بهداشت جهانی بارها تاکید کرده که وضعیت دریافت مالیات بر فروش سیگار در ایران بسیار نامناسب است.
وی در ادامه تاکید کرد: متاسفانه در شرایطی که در ایام بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ در مجلس، نمایندگان کمیسیون تلفیق تصویب کردند که باید در سال جاری ۴۰ هزار میلیارد تومان بابت مالیات بر فروش دخانیات اخذ شود، اما این مصوبه در بررسی نهایی لایحه بودجه در صحن مجلس به تصویب نرسید، زیرا وزیر محترم صمت در نامه ای به رئیس مجلس با افزایش مالیات بر فروش سیگار مخالفت کرد.
سود گران شدن سیگار به جیب مافیا می رود
مسجدی در پاسخ به این سوال که آیا افزایش مالیات بر فروش سیگار، منجر به وارد شدن فشار مالی بر اقشار ضعیف سیگاری نمی شود، توضیح داد: با وجود این که در سال های اخیر درصد مالیات بر فروش سیگار تغییر چندانی نکرده، اما قیمت سیگار به شکل محسوسی افزایش یافته است؛ به نحوی که برآورد ما نشان می دهد که قیمت پنج سیگار پرمصرف کشور از بهمن ۱۳۹۹ تا اردیبهشت ۱۴۰۱ بین ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش یافته است.
وی در ادامه تاکید کرد: با وجود افزایش محسوس قیمت سیگار در سال های اخیر، درآمد دولت از مالیات بر فروش سیگار به شکل مناسبی بالا نرفته و تمام سود ناشی از گران شدن دخانیات به جیب مافیای سیگار رفته است. این یعنی با وجود این که درصد مالیات بر فروش سیگار افزایش پیدا نکرده، اما قیمت سیگار بالا رفته و طبیعتا فشار مالی زیادی بر اقشار ضعیف سیگاری وارد شده است.
تاکید ۱۴ مرجع تقلید بر مکروه یا حرام بودن مصرف سیگار
دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات در بخش دیگری از اظهاراتش با بیان این که بسیاری از مراجع تقلید کشور مخالف مصرف سیگار هستند، عنوان کرد: ۱۴ نفر از مراجع تقلید بر مکروه بودن یا حتی حرام بودن مصرف سیگار تاکید کرده اند؛ به طور مثال، حضرت آیت الله نوری همدانی فرموده اند که هرگونه کشت توتون و تولید، توزیع و مصرف سیگار حرام است، زیرا تمام مراجع پزشکی جهان تاکید دارند که سیگار کشیدن باعث دچار شدن به انواع بیماری ها می شود.
وی در ادامه تاکید کرد: در قرآن مجید تاکید شده است که انسان نباید با دست خود، خودش را به خطر بیندازد، این در حالی است که مصرف کنندگان سیگار و قلیان، هم خودشان را به سمت هلاکت می برند و هم اطرافیان خود را به دلیل قرار دادن در معرض دود قلیان و سیگار مستعد ابتلا به انواع بیماری ها می کنند؛ بنابراین مسئولیت شرعی ما این است که به هیچ وجه سیگار و قلیان مصرف نکنیم.
قطع سالانه میلیون ها درخت در جهان برای تولید سیگار
مسجدی با تاکید بر آسیب های فراوان تولید و مصرف دخانیات بر محیط زیست گفت: امسال مهمترین برنامه سازمان بهداشت جهانی در روز جهانی مبارزه با دخانیات (۱۰ خرداد) به آگاه سازی افکار عمومی نسبت به مضرات فراوان مصرف سیگار برای طبیعت معطوف شده است؛ زیرا هر سال میلیون ها تنه درخت در جهان برای تولید کاغذ سیگار قطع می شود و هزاران میلیارد لیتر آب هم برای کشت توتون مصرف می شود.
دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات ادامه داد: سالانه ۴.۵ هزار میلیارد فیلتر سیگار در سطح جهان وارد طبیعت می شود. این در حالی است که ده سال طول می کشد تا هر یک ته سیگار که وارد خاک می شود، جذب شود، اما در طول این مدت، هر یک فیلتر سیگار می تواند ۴ هزار ماده سمی در دل خاک به وجود آورد.
وی در پایان تصریح کرد: سالیانه هشت میلیون نفر در جهان بر اثر عوارض ناشی از مصرف سیگار می میرند و این در حالی است که هر سال ۱.۲ میلیون غیرسیگاری هم در سراسر دنیا به دلیل قرار گرفتن در معرض دود سیگار جان خود را از دست می دهند که ۶۵ هزار نفر از آنها کودک هستند. متاسفانه در ایران هم سالانه ۶۵ هزار نفر به دلیل عوارض مصرف دخانیات کشته می شوند.