دود سیگار حاوی ۴۰۰۰ نوع و دود قلیان حاوی ۷۰۰۰ نوع ماده با آثار آنتی‌ژنی، جهش زایی و سرطان است. زایی، دارویی و ضد سلولی است. دود دخانیات ۳۰۰ برابر آدم کشی، ۴۰ برابر آتش‌سوزی، ۲۰ برابر خودکشی و حتی ۳۰ برابر مواد مخدر جان افراد را می‌گیرد! مصرف هر یک نخ سیگار، ۵ / ۵ دقیقه از عمر انسان می‌کاهد. مصرف دخانیات علاوه بر عوارض بهداشتی خسارات جبران‌ناپذیری را از لحاظ فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی به جامعه تحمیلی می‌کند، با این حال افراد زیادی با یا بدون اطلاع از این آمارها و آمارهای تکان‌دهنده، همچنان دخانیات مصرف می‌کنند. آمار مرگ‌ومیر به علت بیماری‌های ناشی از استعمال دخانیات در دنیا سالانه به بیش از ۸ میلیون نفر می‌رسد. این آمار در ایران سالانه حدود ۶۰ هزار نفر است.
سیگار کشیدن و تداوم مصرف آن اغلب ناشی از باور‌های غلطی است که در جامعه رواج پیداکرده است. یکی از نظریاتی که در خصوص اعتیاد و گرایش به مصرف مواد مخدر وجود دارد، «فرضیه دروازه» است. بر اساس این فرضیه، استفاده از مواد مخدر با سوء‌مصرف یک ماده قانونی شروع می‌شود و در سیر گسترش و تکامل به «ماده مخدر سخت» می‌رسد. پژوهشگران با بررسی اسناد و مدارک دریافته‌اند که وجود دوستان سیگاری، دسترسی آسان و بی‌حد و حصر به سیگار و آزاد بودن مصرف سیگار در اماکن عمومی به عنوان عوامل خاص گرایش به سیگار است و سایر علل، عوامل مشترک برای مصرف مواد مخدر و سیگار هستند. طبیعی است که با وجود عوامل خاص گرایش به مصرف سیگار، عوامل مشترک نیز ابتدا فرد را متمایل به مصرف سیگار می‌کند و معمولاً به‌موازات یا پس‌ازآن با مصرف مواد اعتیادآور آشنا می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهد مصرف سیگار باعث ایجاد بیماری‌هایی می‌شود که بسیاری از افرادی که آلوده به مصرف مواد مخدر شده‌اند، علت مصرف مواد را درمان یا تسکین عوارض ناشی از این بیماری‌ها عنوان کرده‌اند. از طرفی مصرف سیگار باعث ایجاد تغییراتی در رفتار، خلق‌وخو و منش فرد مصرف‌کننده می‌شود و او را مستعد مصرف مواد مخدر می‌کند.
طبیعـی اسـت کـه بـا وجـود عوامـل خاص گرایش به مصرف سیگار، عوامل مشترک نیز ابتدا فرد را متمایل به مصرف سیگار می‌کند و معمولاً به موازات یا پس‌ازآن با مصرف مواد اعتیادآور آشنا می‌شوند. پژوهش‌ها بیانگر این است که مصـرف سـیگار باعث ایجاد بیماری‌هایی می‌شود که بسیاری از افرادی که آلوده بـه مصـرف مـواد مخـدر شده‌اند، علـت مصرف مواد را درمان یا تسکین عوارض ناشی از این بیماری‌ها عنوان کرده‌اند. گـرایش بـه مصـرف سـیگار هـر دلیلی که داشته باشد، قابل‌بررسی است اما به هر حال مصرف سـیگار دری اسـت بـرای ورود بـه افکار و ذهنیات آلوده.
ارتباط گرایش به سیگار و مواد اعتیادآور بر اساس یافته‌های پژوهشی، مصرف الکل و سـیگار در سـنین پـایین بـا مصـرف مـواد و سـایر رفتارهای ضد اجتماعی در بزرگ‌سالی ارتباط دارد.
درنهایت می‌توان گفت که اکثر کسانی که به مواد مخدر اعتیاد دارند ابتدا از سیگار و قلیان شروع کرده‌اند و در ادامه به مواد مخدر روی آورده‌اند. این درست است که تمامی مصرف‌کنندگان دخانیات، مواد مخدر مصرف نمی‌کنند یا اعتیاد ندارند اما آمارها حاکی از این است که سیگار و قلیان دروازه شروع مصرف مواد مخدر است و به جرات می‌توان گفت خطر گرفتار شدن در دام اعتیاد به مواد مخدر با شدت بیشتری در کمین افراد مصرف‌کننده دخانیات و مشروبات الکلی، نسبت به سایر افراداست.
جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران با حدود ۴ دهه فعالیت در راستای اهداف خود که مهمترین آنها کنترل و پیشگیری از استعمال دخانیات، برای داشتن جامعه‌ای سالم و پویاست، مصرف دخانیات را یکی از اصلی‌ترین عوامل سوق‌دهنده افراد به مواد مخدر و گرفتاری در این بلای خانمان‌سوز می‌داند و ضمن قدر دانی از تلاش پرسنل ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور و ارج نهادن به خون شهیدان والامقام که در این راه به شهادت رسیدند، از تمامی کسانی که در این راه قدم بر می دارند تشکر و قدر دانی می نماید.
“همه باهم برای داشتن کشوری بدون دخانیات و مواد مخدر”
۲۶ ژوئن روز جهانی مبارزه با مواد مخدر
روابط عمومی جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران
