همه ی والدین چه آن‌هایی که دخانیات مصرف می‌کنند و چه کسانی که مصرف نمی‌کنند، نقش مهم خود را در انتقال آموزش‌های ضد دخانیاتی و پیشگیری از مصرف دخانیات در دوران نوجوانی جدی بگیرند.
شروع مصرف دخانیات در دوران کودکی به‌عنوان یک عامل خطر اصلی برای مصرف دخانیات در طول عمر نشان داده‌شده است. در بین عوامل مختلف مؤثر بر مصرف در دوران نوجوانی، رفتار والدین در مصرف دخانیات در بسیاری از مطالعات به‌عنوان یک عامل تعیین‌کننده‌ی مهم در سیگار کشیدن نوجوانان است. فرزندان والدینی که هرگز سیگار نکشیده‌اند، کمترین احتمال سیگار کشیدن رادارند (احتمال سیگار کشیدن آن‌ها ۷۱٪ کاهش می‌یابد)و فرزندان والدینی که سیگار را ترک کرده‌اند، احتمال سیگار کشیدنشان تا۳۹٪ کاهش می‌یابد.
بااین‌حال اگر والدین به رفتار مصرف دخانیات خود ادامه دهند آیا نمی‌توانند هیچ نقش مؤثری در پیشگیری و کاهش استعمال دخانیات فرزندشان داشته باشند؟
منطقی است که ادعا کنیم والدینی که دخانیات مصرف می‌کنند ، نمی‌توانند کار زیادی برای منصرف کردن فرزندانشان از مصرف انجام دهند ولی بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده در این زمینه، کودکانی که در مرحله قبل از شروع دخانیات هستند(در کلاس سوم ابتدایی) و از والدین خود عدم رضایت شدید از مصرف دخانیات در نوجوانی و آموزش‌های اجتماعی ضد دخانیاتی دریافت می‌کنند، حتی اگر والدینشان دخانیات منصرف کنند، احتمال کمتری دارد که مصرف دخانیات را در اوایل نوجوانی شروع کنند.
فقدان آموزش‌های اجتماعی ضد دخانیاتی توسط والدین، منجر می‌شود تا کودکان مصرف دخانیات را به‌عنوان فعالیتی که خارج از قلمرو نگرانی آشکار والدین و نفوذ فعال والدین است درک کنند و بیشتر به سمت تجربه آن و ماندگاری در آن پیش روند.
والدین ، چه آن‌هایی که دخانیات مصرف نمی‌کنند و چه آن‌هایی که خودمصرف کننده‌اند، می‌توانند با استفاده از «ارتباط خوب و صمیمی »، «تنظیم قانون روشن در مورد عدم مصرف در دوران نوجوانی و در خانه»، «نظارت بر نوجوان و دوستانش»، «انتقال تجربه هدایت‌شده از مصرف خود و مشکلات آن » و سایر روش‌ها بر درک فرزندان از «قابلیت پذیرش مصرف دخانیات توسط فرزندان خانواده » و «پیامدهای شخصی و اجتماعی مصرف دخانیات» تأثیر بگذارند.
در روشن‌سازی آموزش‌های اجتماعی ضد دخانیاتی توسط والدین، می‌توان گفت که این آموزش‌ها اساساً چیزی فراتر از این است که به کودکان بگویند “نباید دخانیات بکشند”. از دیدگاه کودک، اجتماعی سازی ضد دخانیاتی شامل، برونی‌سازی هنجارهای نگرشی و رفتاری علیه شروع مصرف دخانیات، پذیرش نظارت والدین بر دسترسی به دخانیات و ارتباط با همسالانی است که مصرف دخانیات را امتحان کرده‌اند، انتظارات روشن از پیامدهای منفی برای امتحان کردن مصرف دخانیات در خانواده و انتظارات از پیامدهای مثبت برای « عدم مصرف دخانیات» است.
اگرچه کودکان رفتار مصرف دخانیات را الگو قرار می‌دهند، اما مصرف دخانیات والدین مانع از آن نمی‌شود که والدین از قرار گرفتن کودک در معرض دود دخانیات خود و دیگران جلوگیری کنند، با کودک در مورد مصرف دخانیات و مضرات آن صحبت کنند، از اینکه چطور خودشان در این دام گرفتار شدند و ترک چقدر برایشان مشکل است حرف بزنند، سیگار و قلیان را در خانه غیرقابل‌دسترس کنند و برای مصرف خود محدودیت‌هایی را در صورت حضور کودک فراهم کنند، رفتار مصرف دخانیات را در کودکان و دوستانشان زیر نظر داشته باشند و پیامدهای انضباطی را در صورت مواجه‌شدن با مصرف دخانیات در نوجوانشان روشن کنند.
بنابراین لازم است همه‌ی والدین چه آن‌هایی که دخانیات مصرف می‌کنند و چه کسانی که مصرف نمی‌کنند، نقش مهم خود را در انتقال آموزش‌های ضد دخانیاتی و پیشگیری از مصرف دخانیات در دوران نوجوانی جدی بگیرند و در این زمینه تلاش نمایند.
تهیه‌شده در مرکز نفس پاک
