اجرای سیاستهای ناکارآمد مالیاتی بر دخانیات در ایران
در مناظره « افزایش مالیات بر دخانیات» که ۲۰ دی از شبکه یک سیما پخش شد؛ محمدرضا مسجدی دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران، سید حمید حسینی مدیرکل مرکز بهداشت و درمان صداوسیما، محمدرضا تاجدار رئیس انجمن تولیدکنندگان و واردکنندگان محصولات دخانی و حسینعلی پور اقبالی ریاست اداره تولید و استاندارد مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور شرکت داشتند.
به گزارش روابط عمومی «جمعیت »، دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران در این مناظره با اشاره به معاهده جهانی کنترل دخانیات گفت: «این معاهده توسط ۱۶۸ کشور پذیرفتهشده و دارای ۶ اصل در رابطه با راهکارهای کاهش استعمال دخانیات است یکی از مهمترین این اصول، افزایش مالیات بر دخانیات است. مجلس شورای اسلامی قانون افزایش ۱۰ درصدی سالانه مالیات بر دخانیات را در قانون جامع مبارزه با دخانیات مصوب سال ۸۵ تصویب کرده است اما مافیای دخانیات با لابیهایی که انجام میدهد اجازه اجرای این قانون را تاکنون به صورت کامل ندادهاند.»
محمدرضا مسجدی در ادامه افزود: «سازمان امور مالیاتی کشور با عدم توجه به فرمول ناقص مالیات بر دخانیات عملاً آن را بسیار پیچیده و ناکارآمد کرده است. این در حالی است که کشورهای منطقه بیش از ۷۰ درصد قیمت خردهفروشی سیگار مالیات اخذ میکنند اما سازمان امور مالیاتی همان مبلغ ۲۱ درصد را نیز به درستی اخذ نمیکند که به ضرر خزانه دولت است.»
در ادامه تاجدار درباره افزایش مالیات بر دخانیات گفت: «با افزایش مالیات بر دخانیات آمار قاچاق به سرعت افزایش و سیگار قاچاق بازار دخانیات کشور را به دست میگیرد.»
مسجدی نیز در پاسخ گفت: «قاچاق دخانیات تقریباً در همه جای دنیا به خصوص در کشورهای منطقه اعم از ترکیه، مصر، اردن، پاکستان و … وجود دارد. با این حال اخذ مالیات سیگار در این کشورها بر اساس معاهده جهانی کنترل دخانیات سازمان جهانی بهداشت انجام میشود. ضمن اینکه قاچاق راهکار خاص خود را میطلبد و علاوه بر این اسناد سازمان جهانی بهداشت نشان میدهد افزایش مالیات سیگار موجب کاهش مصرف آن میشود.»
تاجدار افزود: «کل گردش مالی دخانیات ایران در سال گذشته ۱۳ هزار میلیارد تومان بوده و سرمایهگذاری خارجی در ششماهه اول امسال در بخش دخانیات نیز ۲۵ میلیون یورو بوده است».
مسجدی در پاسخ گفت: با توجه به آمار مصرف سالانه ۷۰ میلیارد نخ سیگار در کشور که خودتان اعلام میکنید و با توجه به میانگین قیمت سیگارهای تولید داخل و تولید مشترک، دخانیات گردش مالی بیش از ۱۳ هزارمیلیاردی دارد.
وی در ادامه افزود: «حمایت شما از این صنعت چراغ سبز به شرکتهای خارجی برای سرمایهگذاری در بخش دخانیات و از بین بردن سلامت جوانان کشور است و سود آن هم عمدتاً در جیب مافیای دخانی و نه در خزانه دولت. ما نه به دنبال بیکاری کارکنان دخانیات و نه مخالف اشتغالزایی هستیم. هدف ما افزایش سلامت جامعه و کاهش مرگومیرهای ناشی از استعمال دخانیات است. در حال حاضر مصرفکنندگان سیگار را گران میخرند اما سازمان امور مالیاتی به جای قیمت خردهفروشی همچنان مالیات درب کارخانه را اخذ میکند. جای سؤال است که با توجه به تحریمهای سخت و همهجانبه که حتی دارو و اقلام اساسی تحریم است چرا دخانیات تحریم نشده است و مسئولین باید به این مسئله توجه بیشتری کنند.»
در ادامه رئیس مرکز بهداشت و درمان صداوسیما با اشاره به کتاب طمع به ایران گفت: اسناد بهدستآمده از لابی گریهای صنعت دخانیات امریکا، حاکی از هدف قرار دادن ایران در این اسناد است و به خوبی برنامهریزی برای از بین بردن سلامت کشور و بالا بردن آمار اعتیاد را نشان میدهد. علیرغم مرگ بر آمریکا و تحریمهای همهجانبه شرکت آمریکایی انگلیس BAT و سایر شرکت های این چنینی در حال تولید سیگار در کشور هستند.
حسینی درباره مالیات دخانیات در ادامه افزود: در سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۴ در انگلستان بر اساس تحقیقات صورت گرفته مشخص شد که آمار مصرف سیگار دو برابر شده و پس از بررسیها به این نتیجه رسیدند که دلیل این افزایش مصرف، ارزان نگهداشتن قیمت دخانیات توسط شرکتهای تولیدکننده آن بوده است. همچنین در معاهده جهانی کنترل دخانیات یکی از راهبردهای بسیار موفق مبارزه با استعمال دخانیات افزایش مالیات بر آن است که تا ۷۵ درصد قیمت خردهفروشی تعیینشده است. بر همین اساس تمام راهبردهای کاهش مصرف دخانیات و حتی مبارزه با قاچاق از طریق راهبرد اول اتفاق میافتد؛ یعنی دولتها از درآمد مالیات بر دخانیات میتوانند برای مبارزه با قاچاق نیز هزینه کنند.
وی در ادامه از آقای تاجدار خواست تا سندی که نشان دهد؛ افزایش مالیات، افزایش قاچاق را به دنبال دارد ارائه کند و افزود: مستندات سازمان جهانی بهداشت نشان از موفقیت بیش از ۱۰۰ کشور دنیا جهت کاهش مصرف به وسیله افزایش مالیات بر دخانیات است.
لازم به ذکر است؛ در نظرسنجی پیامکی این برنامه تلویزیونی با طرح این سؤال که «آیا مایلید مالیات بر دخانیات افزایش یابد؟» ۶۸ درصد رأی موافق و ۳۲ درصد رأی مخالف دادند که این نشان از موافقت اکثریت، جهت افزایش مالیات در این بخش دارد.